Hodowla lasu obejmuje zbiór oraz przechowywanie nasion drzew, produkcję sadzonek w szkółkach, zakładanie oraz pielęgnację i ochronę upraw leśnych i drzewostanów.

Hodowla lasu korzysta z dorobku wielu nauk przyrodniczych, m. in. klimatologii, gleboznawstwa, botaniki czy fizjologii roślin. W procesach hodowlanych dążymy do dostosowania składu gatunkowego lasu do siedliska oraz do wzbogacania jego bioróżnorodności. Dzięki temu powstają stabilne, bogate i zróżnicowane ekosystemy leśne, odporne na szkodliwe działanie czynników biotycznych (szkodniki owadzie, patogeny grzybowe), abiotycznych (huraganowe wiatry, powodzie, okiść) i antropogenicznych (skażenie środowiska przez przemysł).

Las jeśli nie powstał w sposób naturalny, to jest sadzony przez leśników. Młode pokolenie – uprawy leśne poddawane są zabiegom pielęgnacyjnym i ochronnym, które stwarzają optymalne warunki dla wzrostu i rozwoju drzew najbardziej pożądanych w składzie gatunkowym drzewostanu. Ostatnim elementem hodowli lasu jest wycinka drzew dojrzałych, tak aby możliwe było odnowienie lasu w warunkach optymalnych dla poszczególnych gatunków drzew leśnych.

W Nadleśnictwie Wołów młode pokolenie lasu powstaje zarówno w sposób sztuczny – poprzez sadzenie lub wysiew nasion oraz w sposób naturalny – samoistny pod osłoną dojrzałego drzewostanu lub w jego sąsiedztwie.

Odnowienia naturalne w zagospodarowanych lasach Nadleśnictwa Wołów zazwyczaj są inicjowane przez leśników.

Cały proces rozpoczyna się od wyboru właściwego rodzaju rębni -  głównie cięć częściowych, połączonych z wyborem najdorodniejszych drzew, które przeznaczone są do obsiewu. Następnie pod okapem drzewostanu lub w jego sąsiedztwie, w roku w którym spodziewany jest duży urodzaj nasion następuje na ogół przygotowanie gleby. W celu utrzymania młodego pokolenia lasu we właściwej kondycji dokonuje się stopniowego  rozluźnienia zwarcia drzew – tak by do dna lasu dochodziła odpowiednia ilość światła i wody z opadów.

Prace odnowieniowe i zalesieniowe prowadzone są przede wszystkim w oparciu o materiał sadzeniowy wyprodukowany w szkółce leśnej w Tarchalicach, która średniorocznie produkuje ok. 2,5-3,00 mln sadzonek zarówno na potrzeby własne nadleśnictwa jak i  sprzedaż detaliczną.

Realizacja prac z zakresu odnowienia lasu i zalesiania gruntów porolnych w ujęciu powierzchniowym (ha) w latach 2015-20211 przedstawia się następująco:

W latach 2015-2021 na terenie Nadleśnictwa Wołów złożono ok 11 ha plantacji choinkowych pod liniami energetycznymi.

Ponadto na bazie materiału sadzeniowego wyprodukowanego z nasion zebranych z wyłączonych drzewostanów nasiennych i plantacji nasiennych zlokalizowanych na terenie Nadleśnictwa Oleśnica Śl., Bardo oraz na terenie naszego nadleśnictwa wołowscy leśnicy sukcesywnie zakładają uprawy pochodne, których powierzchnia dla poszczególnych gatunków przedstawia się następująco:
- Olsza czarna: 28,29 ha,
- Sosna zwyczajna: 180,89 ha,
- Dąb szypułkowy: 103,27 ha,
- Modrzew europejski: 67,63 ha.

Hodowla lasu to także zabiegi pielęgnacyjne. Uprawy leśne zarówno naturalne jak i sztuczne muszą być pielęgnowane – szczególnie przez pierwsze dziesięciolecie. Zabiegi te polegają na wykaszaniu chwastów i traw wokół sadzonek, spulchnianiu gleby, ochronie przed grzybami i szkodnikami owadzimi (np. szeliniakiem). Do zabiegów pielęgnacyjnych nalezą także cięcia, które w zależności od wieku drzewostanu mają odpowiedni charakter i nazwę.

Należą do nich:

- czyszczenia wczesne prowadzone w fazie uprawy,
- czyszczenia późne prowadzone w fazie młodnika,
- trzebieże wczesne prowadzone w okresie dojrzewania drzewostanu
- trzebieże późne prowadzone w drzewostanach dojrzałych.

Realizacja zadań z zakresu pielęgnowania lasu w ujęciu powierzchniowym (ha) w latach 2015-2021 przedstawia się następująco:

Hodowla lasu jest ściśle powiązana z selekcją i nasiennictwem. Bazę nasienna nadleśnictwa służącą do pozyskiwania nasion drzew i krzewów leśnych z których następnie produkowane są sadzonki do odnowień i zalesień stanowią:

Wyłączone drzewostany nasienne:

-  Dębu szypułkowego o łącznej pow.: 52,33 ha,

Drzewa mateczne:

- Dąb szypułkowy: 5 szt.

Gospodarcze drzewostany nasienne:
 

- Dębu szypułkowego o łącznej pow.: 223,85 ha,

- Dębu bezszypułkowego: 13,48 ha,

- Jesiona wyniosłego: 3,74 ha,

- Daglezji zielonej: 3,13 ha,

- Brzozy brodawkowatej: 7,21 ha,

- Olsza czarna: 7,03 ha,

- Sosny zwyczajnej: 37,22 ha.

Źródła nasion:
- Klon jawor,
- Grab pospolity,
- Lipa drobnolistna,

- Wiąz szypułkowy.

Tekst: Agnieszka Szczypel – Osierda
Zdjęcia: Jacek Czepnik